Sóng điện từ Vật lý 12
1. Sóng điện từ là gì?
Sóng điện từ là một điện từ trường biến thiên (hay một dao động điện từ) lan truyền trong không gian.
Sóng điện từ là một trường điện từ biến thiên.
2. Tóm tắt lý thuyết về sóng điện từ
- Sóng điện từ truyền được trong mọi môi trường và cả chân không.
- Hai thành phần là vectơ E (điện trường) và B (từ trường) biến thiên cùng tần số, cùng pha, vuông góc nhau.
- Là sóng ngang, tạo thành tam diện thuận.
- Tuân theo định luật phản xạ, khúc xạ như ánh sáng.
- Năng lượng tỷ lệ với luỹ thừa bậc 4 của tần số.
- Trong chân không: c = 3×10⁸ m/s ⇒ bước sóng λ = c/f (f không đổi khi qua môi trường khác).
3. Thu và phát sóng điện từ
- Dụng cụ: Anten (mạch dao động LC hở)
- Nguyên tắc: Dựa trên cảm ứng điện từ và cộng hưởng điện.
- Chỉ thu và phát được sóng có tần số đúng bằng tần số riêng của mạch LC.
4. Sóng vô tuyến và sự truyền sóng vô tuyến
Sóng vô tuyến là gì?
Sóng vô tuyến (radio wave) là sóng điện từ có bước sóng từ vài cm đến vài chục km, dùng trong liên lạc.
Chúng có thể xuất hiện tự nhiên (do sét) hoặc do con người tạo ra (radar, phát thanh, thông tin vệ tinh…).
Được đề xuất bởi Maxwell và chứng minh thực nghiệm bởi Hertz năm 1887.
Trong chân không: vận tốc c ≈ 3×10⁸ m/s. Ví dụ: f = 1 MHz ⇒ λ ≈ 299 m.
Phân loại sóng vô tuyến:
- Sóng dài
- Sóng trung
- Sóng ngắn
- Sóng cực ngắn
5. Nguyên tắc truyền sóng vô tuyến
Ta gửi sóng cần truyền vào sóng mang cao tần và phát đi bằng anten phát. Sau đó, anten thu sẽ nhận sóng đã trộn (âm tần và cao tần), tách lấy âm tần, khuếch đại và phát qua loa.
Máy phát thanh vô tuyến gồm:
- Micro tạo dao động âm tần
- Mạch dao động cao tần
- Mạch biến điệu
- Mạch khuếch đại
- Anten phát
Máy thu thanh vô tuyến gồm:
- Anten thu
- Mạch chọn sóng
- Mạch tách sóng
- Mạch khuếch đại âm tần
- Loa
Đang tải bài viết...
